Waar gaat het boek over, hoe kwam je op het idee voor dit boek?
Als designjournalist interview ik ondertussen meer dan tien jaar tal van ontwerpers en ambachtslui. Zo ook in Japan, waar ik ondertussen acht keer ben geweest en steeds vaker voor langere periodes. Op een gegeven moment ontmoette ik in Osaka Tomo Koshida, een jonge gast die werkelijk zijn leven toewijdt aan het weven van kleding. De man groeit zijn zelfs eigen katoen en doet alles met de hand. Halverwege ons interview vertelde Tomo mij dat hij ‘shosa’ erg belangrijk vindt. Het was de eerste keer dat ik het woord hoorde. Tomo legde uit dat hij de simpele, sobere, herhalende handbewegingen tijdens het weven prachtig vindt, zelfs als helend ervaart. De handeling is voor hem even belangrijk als het eindresultaat. Door Tomo bleef het woord in mijn brein kleven. En dus heb ik er een boek over geschreven.
Kan je uitleggen wat shosa betekent of waar het voor staat?
Shosa betekent heel erg veel verschillende zaken, afhankelijk van wie je het vraagt. Het gaat om de schoonheid van een eerbiedwaardig gedrag en een respectvolle manier van bewegen. Vaak uit shosa zich in uitgepuurde, sobere en geautomatiseerde handelingen, perfect efficiëntie bewegingen waarbij al het overbodige wordt vermeden. Denk aan de manier waarop een theemeester thee schenkt: dat is honderd procent goede shosa.
Je hebt veel tijd doorgebracht in Japan, wat betekent het land voor jou?
Mijn tweede thuis. Vanaf het moment dat ik terug in België land, wil ik alweer richting Japan reizen. Het is een land waar ik anders kan zijn, meer mezelf kan zijn. Nu, het is geen droomland, hoor. Eigenlijk een heel gewone plaats. Maar op een of andere manier voelt het leven daar juister aan. Tijdens het schrijven van dit boek heb ik ontdekt dat het het eigenlijk door shosa komt. Een vorm van eerbied en soberheid die in de Japanse cultuur zit ingebed en die me tot rust brengt.
Je maakte 12 portretten, welk bezoek was je favoriet en waarom?
Dat is uiteraard moeilijk te zeggen. Sommige interviews waren inhoudelijk sterker, andere gewoonweg gezelliger. Laat ons zeggen dat de drie personen in Tottori mijn hart veroverd hebben. Tottori is echt een niemandsland in Japan en dat voel je bij de mensen: ze zijn vrij van prietpraat. De mooiste plaats was wellicht Kobaien: een traditioneel inktbedrijf uit 1577. Daar viel mijn mond gewoonweg open. Het allersterkste interview was misschien wel met Yuko Yamada, een vrouwelijke zenmonnik — overigens zéér moeilijk te vinden. Wat zij me wist te vertellen over shosa deed mijn hoofd ontploffen. De openheid en wijsheid van die vrouw! Zij sluit niet voor niets het boek af.
Voor wie is dit boek?
Voor Japanliefhebbers, aspirant-liefhebbers en personen die een algemene interesse hebben in andere culturen of levensvisies. Shosa is in feite een universeel thema dat in heel de wereld voorkomt — echter hebben de Japanners er een woord voor. Dit is ook mijn intentie: een boek voor velen schrijven. Echter zal de niche groep van Japanofielen wel extra hard aan haar trekken komen.
Bekijk het boek
